زمانی که یه فکر یا یه تصویر یه هراحساسی ناخواسته وارد ذهن بشه و ایجاد مزاحمت و آزار کنه رو
وسواس میگیم.
گاهی وسواسیا وسواس فکری منجر به اجبار میشه یعنی شخص برای رهایی از افکار آزار دهنده مجبوره دست به کارهایی بزنه که وقت و انرژی و حتی ممکنه سلامتی شخص رو بگیره.
شخصی که دچار وسواس فکریه با توجه به علائمی که داره در چند دسته مختلف قرار میگیره
وسواس احتکار:
افراد در این نوع وسواس اشیاء دور ریختنی رو جمع آوری میکنن و استدلالشون اینه که این چیزها ممکنه یروزی به کار بیان ، اشایی مثل قوطی کنسرو و بطری های خالی. گاهی اونقدر وسایل انباشته میشن که عبور و مرور در منزل سخت میشه.
وسواس چک کردن
در این نوع وسواس شخص مرتب در حال چک کردنه، مثلا شیر گاز رو مدام چک میکنن که باز نباشه یا قفل ماشین رو مدام چک میکنن،
از برق کشیدن دوشاخه، جوری که حتی باید لمسش کنن تا مطمئن بشن دوشاخه رو دراوردن. یا مثلا از خونه دور شدن اما فکر اینکه دررو قفل نکردن اونارو مجبور میکنه دوباره برگردن.
وسواس قرینگی
بعضی ها وسواس تقارن دارن یعنی اگه دکتور خونه یا حتی اجزای صورتشون متقارن نباشه دچار اضطراب میشن و تا تقارن ایجاد نکنن آروم نمیشن این افراد بیشتر وقتشون رو به قرنیه کردن وسایل اختصاص میدن.
وسواس افکار جادویی
بعضی ها این وسواس رو دارن که اگه یه کاری رو انجام ندن اتفاق ناگواری میفته، مثلا اگه سه بار با پاهاش به میز ضربه نزنه اتفاق بدی میفته، و تا این کارو نکنن دلشون راضی نمیشه
وسواس فکری
گاهی افکاری ناخاسته وارد ذهنشون میشه و تلاششون برای دور کردن این افکار بی فایدس، جوری که هرچه شخص به کار دیگه ای مشغول میشه این افکار مدام وارد ذهن میشه. مثلا فکر به اتفاقی که در گذشته افتاده مدام به ذهن میاد و تکرار میشه.
وسواس کندن مو
در این نوع وسواس شخص موهای سر، ابرو و یا مژه را میکنه. در موارد شدید فرد دچار کچلی میشه.
بعضی وسواس های دیگه مثل ترس از صدمه رسیدن به دیگرانه یعنی اشخاص مدام به این فکر میکنن که مثلا فرزندشون در اثر تصادف کشته میشه. به همین خاطر مدام وسیله نقیشون رو چک میکنن تا مطمئن شن سالمه یا خودشون مسئولیت رفت و آمد فرزندشون رو به عهده میگیرن.
یا مثلا ترس از میکروب ها و آلودگی ها که مدام در حال شست و شوی دست و وسایل هستن.
وسواس های دیگه ای هم مثل ترس از دست دادن کنترل و صدمه زدن به خود یا دیگران
هجوم افکار یا تصاویر جنسی خشن یا آزاردهنده
تمرکز بیش از حد به مسائل اخلاقی یا مذهبی
ترس از گم کردن یا از دست دادن چیزهای مورد نیاز
یا حتی وسواس تردید، جوری که شخص حتی تردید داره که زندس یا مرده
علت ایجاد اختلال وسواس
علت این اختلال هنوز بطور کامل شناخته شده نیست. ولی نظریه های اصلی که در سبب شناسی این اختلال آمده عبارتند از:
زیست شناسی:
اختلال وسواس ممکن است حاصل تغییراتی در عملکرد و بیوشیمی مغز باشد. به عنوان مثال سروتونین که یک ماده شیمیایی مهم مغز است و اتفاقا در افسردگی هم کاهش می‌یابد اینجا در اختلال وسواس هم شاهد افت آن هستیم و شاهد این قضیه پاسخ مثبت بیماران به داروهای افزایش دهنده سطح سروتونین است.
وراثت:
ژنهای زیادی مرتبط با این اختلال شناسایی شده اند. و سابقه خانوادگی وسواس یکی از پیش‌بینی کننده‌های قوی برای وقوع این اختلال در فرد به حساب می‌اید.
یادگیری:
وسواسها و اجبارها ممکن است در نتیجه یادگیری از والدین بوجود آمده باشند. والدین سختگیر و وسواسی احتمال اینکه فرزندان سختگیر و وسواسی داشته باشند خیلی زیاد است هم به لحاظ انتقال وراثت و هم به لحاظ تربیت و یادگیری.
اتفاقات ناگواری که در گذشته رخ داده.
برخی وسواس ها به دلیل اتفاقات تلخ گذشته یا مورد بی توجهی قرار گرفتن در کودکی در فرد ایجاد میشه و در حافظه ذخیره میشه.